Opis
TRISPA pszenica okrągłoziarnowa (synonim pszenica indyjska)
Pszenica okrągłoziarnowa to roślina endemiczna dla południowego Pakistanu i północno-zachodnich Indii. Gatunek ten zniknął z uprawy na początku XX wieku, po Zielonej Rewolucji, która wprowadziła nowoczesne odmiany pszenicy. Pszenica okrągłoziarnowa jest formą nieoplewioną, całkowicie wymłacalną z plewek. Gatunek ten należy do grupy pszenic heksaploidalnych, podobnie jak orkisz. Jest prastarą odmianą pszenicy taką jak płaskurka, samopsza, pszenica perska.
Z uwagi na swoją odporność odmianową mogą być one uprawiane w sposób ekologiczny, gdyż nie wymagają stosowania środków ochrony roślin i sztucznego nawożenia. Stanowią o bioróżnorodności upraw i mają korzystny wpływ nie tylko na zdrowie człowieka, lecz także na środowisko naturalne.
Jedyną odmianą uprawną objętą ochroną prawną w Polsce (wpisaną w 2020 roku do Księgi Ochrony wyłącznego prawa do odmiany) jest TRISPA, wyselekcjonowana w Uniwersytecie Technologiczno-Przyrodniczym w Bydgoszczy . Odmiana ta wykształca długie (65-80 cm), dość sztywne źdźbła. Część nadziemna rośliny pokryta jest woskowym nalotem, co zwiększa jej odporność na suszę.
Pszenica okrągłoziarnowa zawiera podwyższoną zawartość składników mineralnych takich jak fosfor, magnez, cynk oraz białko z korzystnym składem aminokwasowym. Charakteryzuje się ono wysoką zawartością aminokwasów egzogennych (leucyny, izoleucyny, fenyloalaniny), których nasz organizm nie wytwarza i należy je dostarczyć wraz z pożywieniem.